-Λύκε- λύκε, είσαι εδώ; -Ετοιμάζω την προσφορά μου και σε κυνηγώ...

Προς κάθε ενδιαφερόμενο επενδυτή  που έχει  όλη την καλή διάθεση να «αξιοποιήσει», ένα μέρος από το ρημαγμένο και αλωμένο τοπίο της Πρώην Αμερ. Βάσης  Γουρνών.

  

Της Βασιλικής Αλεξάκη-Χρονάκη

Γνωρίζετε ότι έρχεστε να επενδύσετε σε ένα τόπο που έχει ζήσει ιστορικές στιγμές και ανήκει σε ένα λαό που αν και η κρίση φαίνεται να τον έχει χτυπήσει καίρια, δε φαίνεται όμως ότι μπόρεσε να τον κάνει να ξεχάσει αυτό που πραγματικά είναι : «..ένας μικρός λαός που δεν παύει να διεκδικεί την εθνική και πολιτική του ανεξαρτησία, την οικονομική και πολιτισμική του αυτονόμηση, παλεύοντας πολλές φορές εναντίον υπερεθνικών αυτοκρατοριών στην αρχή και εναντίον υπερεθνικών ιμπεριαλιστικών οικονομικοκοινωνικών συγκροτημάτων στα νεότερα χρόνια», (1)

Σας ενημερώνουμε ότι, στην περιοχή που θέλετε να επενδύσετε, έχουν εντοπιστεί (εντός της Πρώην Αμερ. Βάσης Γουρνών), από ανασκαφές της αρχαιολόγου Πόπης Γκαλανάκη, 36 λαξευτοί τάφοι με αγγεία που παρουσιάζουν τεχνοτροπία και διακόσμηση που υπογραμμίζουν πολιτισμικές επαφές με τα κυκλαδονήσια, τη Σάμο, τη Λήμνο, τη Μ. Ασία και τις Συροπαλαιστινιακές ακτές και όπως δήλωνε η τότε διευθύντρια του Μουσείου, Αλεξάνδρα Καρέτσου, τα ευρήματα αυτά φωτίζουν τις σχέσεις Κρήτης – Κυκλάδων στο μέσο της 3ης χιλιετίας.

Οι αρχαιολόγοι πιθανολογούσαν ότι κοντά στο νεκροταφείο, υπήρχε οικισμός που ίσως έχει καταποντιστεί στη θάλασσα.

  Ανάμεσα σε αγγεία, λεπίδες από οψιανό Μήλου, 3 περίαπτα και 3 χάλκινες περόνες βρέθηκε και ένα αργυρό περιδέραιο, σχεδόν ορυκτοποιημένο που θεωρείται από τα...

αρχαιότερα κοσμήματα του Αιγαιακού χώρου. Οπωσδήποτε τα ευρήματα κρίθηκαν εξαιρετικής σπουδαιότητας και πιστοποιούν τις πρώιμες σχέσεις Κρήτης – Κυκλάδων.

 Δε γνωρίζουμε αν όλα τα παραπάνω προσδίδουν επιπλέον αξία στη συνολική αντικειμενική ή εμπορική αξία του ακινήτου, γνωρίζουμε όμως πολύ καλά ότι έχουν ιδιαίτερη ιστορική βαρύτητα που θα 'πρεπε να έχει συνεκτιμηθεί με όλες τις άλλες παραμέτρους και να αναιρείται έτσι οποιαδήποτε συναλλαγή που θα απέφερε αποκλειστικά και μόνο κέρδη σε ιδιώτες επενδυτές με αναξιοπρεπείς εργασιακές συνθήκες στους εργαζόμενούς τους.

Επίσης χαρακτηριστική περίπτωση αποποίησης της ιστορικής μνήμης του χώρου σε βαθμό ανίερης και βέβηλης παραβίασής της, είναι η απαξίωση του μνημείου του Κρατικού Ασύρματου Γουρνών, που έχει συμπεριληφθεί στα προς πώληση τμήματα του ακινήτου των τριάντα στρεμμάτων.

Ο «Ασύρματος» είναι ένα  πετρόκτιστο παραδοσιακό, όμορφο παρά την εγκατάλειψή του οικοδόμημα ανατολικότερα από την Πύλη της Πρώην Αμερ. βάσης Γουρνών με πρόσοψη στην πρώην εθνική οδό. Σε αυτό το κτίριο λειτουργούσε υπηρεσία Τηλεπικοινωνιών που συνεργαζόταν με την αεροπορία και το στρατό. Οι Χιτλερικοί ναζί ήξεραν καλά ότι υπήρχε εκεί ελληνικός ασύρματος που θα ειδοποιούσε τον συμμαχικό στρατό αμέσως μόλις θα έπεφταν οι πρώτοι αλεξιπτωτιστές στην Κρήτη. To Mάη του 1941 ανατολικά και δυτικά από αυτό το κτίριο του ασύρματου έγιναν δυο μάχες. Η μια μάχη στη γουβιανή περιοχή, στα Πελεκητά από ντόπιους εθελοντές και η άλλη στην ανωπολιώτικη πλαγιά του λόφου του Κοψά με πρωταγωνιστή τον εθελοντή λοχαγό Θεόδωρο Καλλίνο με νικηφόρα υπέρ των Ελλήνων έκβαση και στις δυο (για πρώτη φορά έχασε ο Χίτλερ αυτές τις μάχες στην περιοχή αυτή!). Υπήρχε βέβαια και ο αντίστοιχος φόρος αίματος: από τη μεριά των Ελλήνων, σκοτώθηκαν μαχητές, από τους οποίους έγιναν γνωστά τα ονόματα των: Ανδρεαδάκη Ορέστη, λοχία, Χαριτάκη Ιωάννη, λοχία και Κοκκινάκη Εμμανουήλ, οπλοφόρου πολίτη, ενώ από την πλευρά των Γερμανών ο απολογισμός ήταν 22 νεκροί και 40-50 περίπου αιχμάλωτοι και τραυματίες. Μετά από λίγες μέρες που καταλήφθηκε η Κρήτη από τους Γερμανούς ναζιστές, αμέσως αχρήστεψαν τα ελληνικά τηλεπικοινωνιακά συστήματα και έκαναν το κτίριο του «Ασύρματου» ιατρείο.

Το 1953 το κτίριο περιήλθε στην κυριότητα του Αμερικάνικου στρατού και χρησιμοποιήθηκε σαν Αμερικανικός Στρατιωτικός Τηλεοπτικός και Ραδιοφωνικός σταθμός μέχρι το 1994 που έφυγαν από αυτή τη βάση οι Αμερικανοί. Έτσι χάθηκε σε πρώτο στάδιο η «ιστορικότητά» του. Σε κάποια περίοδο το κτίριο αυτό παραχωρήθηκε στο Πολυκλαδικό λύκειο και λειτούργησε σ’ αυτό το εργαστήριο του σχολείου, αλλά παρόλο που σήμερα οι ανάγκες σχολικής στέγης είναι αυξημένες στην περιοχή δεν παραχωρήθηκε ο χώρος για σχολική χρήση.

Από τότε που έφυγαν οι Αμερικανοί, όλη η έκταση που κατείχε η Αμερικανική Βάση Γουρνών με καθεστώς αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, περνάει από διάφορες περιπέτειες. Επιγραμματικά αναφέρουμε ότι ενώ αρχικά λεηλατήθηκε, στην πορεία αξιοποιήθηκε εν μέρει υπέρ των αναγκών της τοπικής κοινωνίας εγκαταστάθηκαν δηλαδή, σχολεία, δημαρχείο, ερευνητικό κέντρο ΕΛ.Κ.Ε.Θ.Ε., αγροτικό ιατρείο, (υπήρχε νοσοκομείο που καταστράφηκε, αν και θα μπορούσε να στεγάσει ένα σύγχρονο Κέντρο Υγείας που τόσο έχει ανάγκη η περιοχή) και χρησιμοποήθηκαν κτίσματα για κατοικίες στρατιωτικών. 

Δημιουργήθηκαν επίσης: το «Δ.Ε.Κ.Κ.» (Διεθνές Εκθεσιακό Κέντρο Κρήτης), το ενυδρείο «Θαλασσόκοσμος» και ένα «καταφύγιο αδέσποτων ζώων» με ιδιωτική πρωτοβουλία που προσφέρει σημαντική υπηρεσία στον τομέα αυτό και τώρα γίνεται προσπάθεια από το δήμο, να λειτουργήσει με όλες τις απαιτούμενες σύγχρονες προδιαγραφές.

 Tα δεδομένα μας δείχνουν ότι ο χώρος της «Πρώην Βάσης» σκόπιμα εγκαταλείφτηκε στη διάθεση συστηματικής λεηλασίας και καταστροφής του κάθε θρασύτατου επιτήδειου με απώτερο στόχο τον πλήρη ευτελισμό της πραγματικής της αξίας. Σε συνδυασμό δε και με τη διατυμπανιζόμενη δήθεν αδυναμία (διάβαζε σκόπιμη, συστηματική και προγραμματισμένη εγκατάλειψη) του κράτους να αξιοποιηθεί ο χώρος υπέρ των κατοίκων, καλλιεργήθηκε στη συνείδηση του απλού κόσμου η πεποίθηση της, όπως – όπως παραχώρησης στη βουλιμία των επιχειρηματιών για τη δήθεν ανάπτυξη του τόπου!

Καταστράφηκαν τα πάντα! Ακόμη και οι υποδομές που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν με πολύ μικρό κόστος και μεγάλο οικονομικό όφελος σε αναπτυξιακές δράσεις, προσφέροντας και αξιοπρεπείς θέσεις εργασίας για ποιοτικές αθλητικές και ψυχαγωγικές δράσεις, όπως κολυμβητήριο ολυμπιακών προδιαγραφών, αναψυκτήριο, θέατρο κ.λ.π.), χωρίς ποτέ να απολογηθεί κανείς για όλη αυτή τη λεηλασία, την καταστροφή και την απαξίωση.

 Ωστόσο τα διαφαινόμενα «νέα» σενάρια «αξιοποίησης», της έκτασης της Πρώην Αμερικάνικης Βάσης Γουρνών, δείχνουν ότι δεν υπολογίζεται η ιδιαιτερότητα του χώρου με όλο το προαναφερθέν ιστορικοπολιτισμικό του πλαίσιο, ούτε βέβαια και οι οξυμμένες λαϊκές ανάγκες της περιοχής. Στην εποχή όμως του «πάρτα όλα, είναι τζάμπα», όλο το πλαίσιο του ιστορικού, αρχαιολογικού και πολιτισμικού μας παρελθόντος  ακυρώνεται, αφού η κεντρική πολιτική φιλοσοφία και ενασχόληση των ελληνικών (;) κυβερνήσεων (και των τοπικών Δημοτικών αρχών μήπως;) κινείται πάνω στην γραμμή της πλήρους αδιαφορίας της κάλυψης των οξυμμένων λαϊκών αναγκών και επικεντρώνεται στην προσφορά του δημόσιου πλούτου στο βωμό της ιδιωτικής κερδοφορίας… πώς θα μπορούσαν να τεθούν οι όροι που θα αναιρούσαν οποιαδήποτε κίνηση κερδοφορίας των λίγων και εκλεκτών ημέτερων, όταν οι ίδιες οι κρατικές δομές συγκλίνουν προς την ίδια αυτή κατεύθυνση;

Βασιλική Αλεξάκη - Χρονάκη

Κάπως έτσι καταλήγουμε να διερωτώμαστε: μήπως επιβάλλεται να τα δούμε και λίγο αλλιώς (από μια άλλη φιλολαϊκή οπτική μήπως;) τα πράγματα; Μήπως είναι καιρός να δώσουμε το προβάδισμα στην ικανοποίηση των οξυμμένων λαϊκών αναγκών του τόπου μας και να απαιτήσουμε από τους εκλεγμένους άρχοντές μας να υπηρετήσουν αυτό το σκοπό απαρέγκλιτα και με συνέπεια; Εξάλλου για το λόγο αυτό δεσμευόμενοι(;) στους προεκλογικούς τους λόγους, ζήτησαν και πήραν την ψήφο των πολιτών και όχι για να υπηρετούν τα εκάστοτε αντιλαϊκά κυβερνητικά σχέδια. Ή μήπως δεν είναι έτσι;

Πηγές:

1. Νίκος Γ. Σβορώνος: «Επισκόπηση της νεοελληνικής ιστορίας», εκδ. ΘΕΜΕΛΙΟ, σελ. 12

2. Γεωργ. Μ. Πατεράκης: «Η Ανώπολη και η περιοχή της», εκδ. ΤΥΠΟΚΡΕΤΑ

3. Βαγ. Γ. Μπαριτάκης: «Γούβες 1940-44», εκδ. Αφοί Καββαδία