Με τον επίσημο τερματισμό στις 2 Αυγούστου 2019, μετά από 32 χρόνια, της συνθήκης INF, η οποία απαγόρευε στη Ρωσία και τις ΗΠΑ να αναπτύξουν επίγεια εκτοξευόμενους πυραύλους (βαλλιστικούς και cruise) με βεληνεκές μεταξύ 500 και 5500 χλμ, προκύπτει και ένα ιστορικό ορόσημο για το τέλος της μεταψυχροπολεμικής εποχής. Εισερχόμαστε σε μια νέα περίοδο της ανθρώπινης Ιστορίας...
του Κ. ΓΡΙΒΑ
Ταυτοχρόνως, ξεκινά μια νέα φάση της λεγόμενης "πυραυλικής επανάστασης" (missile revolution), η οποία αναμένεται να επιδράσει αποφασιστικά στις εξελίξεις στα πολεμικά πράγματα στη δεκαετία του 2020. Σε αντίθεση με ό,τι γενικώς πιστεύεται, ο τερματισμός της συνθήκης INF δεν θα...
επηρεάσει τα θέματα πυρηνικής ισχύος (τουλάχιστον στην αρχή), αλλά της συμβατικής, δια της ανάπτυξης νέων πυραυλικών συστημάτων πολύ μεγάλων δυνατοτήτων τα οποία αναφέρονται από τους Αμερικανούς ειδικούς ως "μεταπυρηνικά υπερόπλα" (post nuclear super weapons).
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι μέχρι σήμερα ζούσαμε την πρώτη φάση της πυραυλικής επανάστασης, η οποία χαρακτηρίστηκε από την ανάπτυξη προηγμένων πυραυλικών συστημάτων διαφόρων τύπων από τις ευρασιατικές Δυνάμεις, προεξαρχούσης της Κίνας, με αιχμή του δόρατος τους αντιπλοϊκούς βαλλιστικούς πυραύλους (ASBM), γνωστότερος εκπρόσωπος των οποίων είναι ο περιβόητος "φονέας αεροπλανοφόρων" Dong Feng–21D (DF–21D).
Οι πύραυλοι αυτοί επέτρεψαν στην Κίνα να διαμορφώσει πλέγματα αντιπρόσβασης και άρνησης περιοχής (A2/AD) που επεδίωκαν να διώξουν μακριά από τις κινεζικές ακτές τα αμερικανικά αεροπλανοφόρα. Από την πλευρά τους οι Ρώσοι ανέπτυξαν "φυσαλίδες" αεράμυνας (bubbles) σε διάφορα κρίσιμα σημεία της Ευρασίας, στα οποία πολύ δύσκολα μπορούσαν να εισέλθουν τα αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη. Επιπροσθέτως, οι "φυσαλίδες" αυτές συμπληρώνονταν με νέα και προηγμένα συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου, τα οποία προκαλούσαν τεράστια προβλήματα στη λειτουργία των αμερικανικών πλατφορμών μάχης.
Αυτοί οι θόλοι αεράμυνας προστάτευαν το ανανεωμένο ρωσικό πυροβολικό, οι επιδόσεις του οποίου στις μάχες στην Ανατολική Ουκρανία τρομοκράτησαν τους Δυτικούς. Το ρωσικό πυροβολικό αξιοποίησε τις τεχνολογίες της πυραυλικής επανάστασης, ενισχύοντας αποφασιστικά το βεληνεκές, την ακρίβεια πλήγματος και μια σειρά από άλλους παράγοντες, μετατρεπόμενο σε παράγοντα αποφασιστικής σημασίας για τη διαμόρφωση των εξελίξεων στο πεδίο της μάχης (game changer).
Η παρακμή των αεροσκαφών Stealth;
Εν παραλλήλω, ενισχυμένες ικανότητες εντοπισμού αεροσκαφών stealth, τόσο κινεζικής όσο και ρωσικής προέλευσης, καθιστούσαν θέμα χρόνου τη δραστική μείωση των ικανοτήτων ασφαλούς διείσδυσης μέσα στους θόλους αεράμυνας αεροσκαφών πολύ χαμηλής διακριτότητας (VLO), όπως είναι το διάσημο F–35. Εν παραλλήλω, το κόστος των μαχητικών αεροσκαφών τελευταίας γενεάς, ιδιαίτερα αυτών με χαρακτηριστικά stealth, καθίστατο τόσο μεγάλο που ήταν πλέον πάρα πολύ δύσκολο να αποκτηθούν και να συντηρηθούν σε επαρκείς αριθμούς, ακόμη και από χώρες με πολύ ισχυρές οικονομίες, όπως είναι η Νότιος Κορέα, η Ιαπωνία αλλά και οι ίδιες οι ΗΠΑ.
Όμως, τα χαρακτηριστικά stealth ήταν η τελευταία ελπίδα επιβίωσης των "πλατφορμοκεντρικών" (platform centric) μοντέλων προβολής ισχύος, τα οποία χρησιμοποιούν ως αιχμή του δόρατος το επανδρωμένο αεροσκάφος κρούσης. Αν τα χαρακτηριστικά stealth δεν αρκούν για να προσφέρουν απόλυτη ασφάλεια, τότε οι μικροί αριθμοί, στους οποίους είναι διαθέσιμα τα σύγχρονα αεροσκάφη, λόγω του πολύ υψηλού κόστους κατασκευής και συντήρησής τους, τα καθιστούν απολύτως ανεπαρκή για να μπορέσουν να διεισδύσουν στα πυκνά και επικαλυπτόμενα δίκτυα αεράμυνας που αναπτύσσονται διαρκώς. Έτσι, λοιπόν, η διάσπαση των "φυσαλίδων" της Κίνας και της Ρωσίας δύσκολα θα μπορούσε να γίνει με τον παραδοσιακό τρόπο, δηλαδή με πλατφόρμες μάχης.
Συνακόλουθα, η έξοδος από τη Συνθήκη INF ήταν αναγκαία ώστε να προσφέρει στις ΗΠΑ την ευκαιρία να ξεκινήσουν τη δική τους εκδοχή της πυραυλικής επανάστασης. Δηλαδή, να αναπτύξουν και αυτές πυραυλικά συστήματα μεγάλου βεληνεκούς, που θα λειτουργήσουν σαν "βελόνες" που θα τρυπήσουν τις ρωσικές και κινεζικές "φυσαλίδες". Και την ίδια μέρα της εξόδου από τη συνθήκη, δια του υπουργού Άμυνας Μαρκ Έσπερ οι ΗΠΑ δήλωσαν ότι θα πράξουν ακριβώς αυτό.
Αν λοιπόν η πρώτη φάση της πυραυλικής επανάστασης ήταν η ανάπτυξη θόλων αντιπρόσβασης και άρνησης περιοχής από πλευράς της Κίνας και της Ρωσίας, με σκοπό να κατανικήσουν τις προηγμένες αλλά "πλατφορμοκεντρικές" αμερικανικές δυνάμεις, η δεύτερη φάση της είναι η ανάπτυξη, από πλευράς των ΗΠΑ αυτή τη φορά, αντίστοιχων πυραυλικών συστημάτων, ικανών να διατρήσουν αυτούς τους θόλους.
Νέο κεφάλαιο στην ιστορία του πολέμου
Και όπως έγινε και στην περίπτωση της Κίνας και της Ρωσίας, η ανάπτυξη προηγμένων στρατηγικών πυραυλικών συστημάτων θα συμπαρασύρει και τα πιο τακτικά συστήματα, όπως είναι οι πολλαπλοί εκτοξευτές ρουκετών και τα πυροβόλα, ως προς την αύξηση του βεληνεκούς, την ακρίβεια πλήγματος, τον όγκο και τη φονικότητα των πυρών, της δυνατότητας αυτόνομης αναζήτησης στόχων και μια σειρά από άλλους παράγοντες.
Η εξέλιξη αυτή ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία του πολέμου. Σηματοδοτεί το τέλος της εποχής των "υπερπλατφορμών" μάχης, δηλαδή πανάκριβων και πολύπλοκων τεχνουργημάτων, φορτωμένων με "εξωτικές" τεχνολογίες διαφόρων τύπων. Κύριος σκοπός τους είναι να προστατεύουν την πλατφόρμα από διάφορους κινδύνους, ενώ ελάχιστα έως καθόλου συνεισέφεραν στις επιθετικές της δυνατότητες.
Βέβαια, αεροσκάφη όπως το F–35 θα συνεχίσουν να παράγονται και να εξελίσσονται για μια σειρά από λόγους. Ένας εξ αυτών είναι η κεκτημένη ταχύτητα. Ειδικά το πρόγραμμα του F-35 έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις που δεν μπορείς να το "σκοτώσεις", χωρίς να θέσεις σε κίνδυνο την αμερικανική αεροδιαστημική βιομηχανία. Επίσης, με βάση την ιστορική εμπειρία, οι πολιτικοστρατιωτικές γραφειοκρατίες δύσκολα παίρνουν ριζικές αποφάσεις όσον αφορά τη μετάλλαξη της στρατιωτικής ισχύος.
Επιπροσθέτως, οι μεγάλες αλλαγές γίνονται σε καιρό πολέμου όταν η αμείλικτη πραγματικότητα του πεδίου της μάχης δείχνει τι δουλεύει και τι όχι, τι επιβιώνει και τι πεθαίνει. Αντιθέτως, στον καιρό της ειρήνης, μπορείς να ισχυρίζεσαι το οτιδήποτε. Όμως, το πιο σημαντικό είναι ότι τα επανδρωμένα μαχητικά αεροσκάφη, stealth και μη, συνεχίζουν να έχουν έναν σοβαρό ρόλο να παίξουν στα πολεμικά δρώμενα.
Αξιοποιώντας τους πολύ ισχυρούς αισθητήρες τους, βελτιωμένα υπολογιστικά συστήματα με ικανότητες σύντηξης δεδομένων (data fusion) και ενταγμένα σε δικτυακές δομές, μπορούν να παίξουν τον ρόλο των αυτιών και των ματιών πολύπλοκων αρχιτεκτονικών προβολής ισχύος. Να λειτουργήσουν δηλαδή ως υπεραισθητήρες μεγάλης ευελιξίας και υψηλής επιβιωσιμότητας. Όμως, θα είναι πλέον περισσότερο υπηρέτες των πυραύλων και των πυροβόλων παρά αποκλειστικοί άρχοντες του πεδίου της μάχης. Επιπροσθέτως και τα αεροσκάφη αναμένεται να εφοδιαστούν με βλήματα πολύ μεγαλύτερου βεληνεκούς σε σχέση με σήμερα και σε μεγαλύτερες ποσότητες, μετατρεπόμενα σε ιπτάμενες πυροβολαρχίες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου